Doğum haritalarında Güneş’in yerleşmiş olduğu burçtan ziyade, yükselmekte olan burç, yani yükselen derecesini kesen burç, kişilik ve mizaç üzerinde çok daha fazla etkindir. Yükselen öncelikle, fiziksel ve zihinsel varlık olarak nitelendirilir. Dünyasal bakış açısıyla, vücudumuz olmaksızın, haritadaki tüm diğer şeyler anlamsızdır. Eski astrologlar, yükselenin kestiği birinci evi bu yüzden “Yaşam Evi” olarak adlandırmışlar ve diğer bütün evlerden üstün tutmuşlardır. Eskiler, horoskopu yani doğum anında yükselen zodyak burcunu ve özellikle de o burcun, yükselen olarak adlandırılan kesin derecesini bilmeye çok değer vermişlerdir. Bunun nedenlerinden biri, onun eşsizliğidir. Bir haritayı oluşturan bütün enstrümanlar içinde yükselen burç derecesi (Ascendant) harita sahibini diğer kişilerden farklı kılandır. Zira tüm harita, bu referans noktası üzerine inşa edilmektedir. Gerek doğum haritası astrolojisi ve Saat Astrolojisinde, gerekse astrolojinin tüm diğer branşlarında, eldeki haritaya ilk adım yükselen burç ile olur. Çünkü bu derece tamamen kişinin, olayın veya sorunun doğduğu ana özeldir. Özellikle doğum haritası astrolojisinde karaktere, alışkanlıklara, tavırlara, fiziksel özelliklere ve sağlığa yönelik tespitlerde, yükselen burç ve 1. ev, haritanın %70 gibi büyük bir oranını ifade eder.
Yükselen burç, kişinin öncelikli motivasyonlarının neler olduğunu, kendisini güdüsel olarak ne şekilde ortaya koyduğunu ve hayatla yüzleşme tarzını gösterir. Öncelikli motivasyon, kişinin güdüsel olarak ilk anda nasıl harekete geçtiğini gösterir. Örneğin, Terazi yükseldiğinde, uyum sağlama gayreti ve uzlaşma arayışı söz konusudur. Adil ve tarafsız olma gayreti ön plana çıkar. Sosyalleşme ve ilişkiler, hedefe varma konusunda önemli yer tutarlar. Stratejiler geliştirilecek, ittifaka açık olunacaktır. Kişi etrafında güzellikler görme isteğinde, estetiğe ve sanata değer verecektir. Huzuru sağlamak, denge yaratmak en önemli motivasyon kaynağı olacaktır.
Yükselen derecesi, horoskoptaki en önemli unsurdur ve bir kişinin en kendine özgü ve eşsiz parçasıdır. Hangi burcun yükseldiğinden başka, o burcun kaçıncı derecesinin yükselmiş olduğunu bilmenin önemini özellikle vurgulamak gerekir. Zira bu derece bize öncelikle yükselenin “Almuten”ini verecektir. Almuten, herhangi bir zodyak derecesinde en fazla asalete sahip gezegendir. Yükselen derecesinin Almuten’inin hangi gezegen olduğu, haritanın hangi evinde yerleştiği ve açıları, neredeyse yükselen yöneticisi kadar önem taşır. Bu bize, haritayı bir de başka gözle değerlendirme avantajı sağlar. Zira pek çok zamanlarda yükselen burcun Almuten’i, yükselenin burç yöneticisinden başka bir gezegendir. Diğer taraftan, yükselen derecesine düşen dekan ve terim yöneticileri de önemlidir. Mısırlılarda, yükselen derecesinin düştüğü dekan yöneticisi kişinin tavrı ve fiziksel özelliklerini betimlemekte çok önemliydi. Bazı dekanlar şanslı, bazıları ise şanssız kabul ediliyordu. Bu dereceler, kişinin doğum anında yükselen burç derecesinde olduğunda; kişiyi ne kadar iyi ya da ne kadar kötü bir hayat beklediği, ne kadar başarılı veya başarısız olacağı öngörülüyordu. Medikal astrolojiyle bağlantılı olarak da, her bir dekan insan vücudunun bir bölgesi ya da uzvu ile eşleştiriliyordu.
Mizacımız, temel olarak yükselendir denilebilir. Fakat uygulamada, bir kişinin davranışlarını anlamak için, yükselenden daha fazlasını bilmemiz gerekir. Yükselen derecesinde bulunan burcun nasıl işlediğini bilmek için, hem onu yöneten gezegenin doğasına, hem de bu gezegenin bulunduğu burca ve bu burcun da yöneticisine bakmalıyız. Yükselenin başka bir evde bulunan yöneticisi, kişinin hayatını ve alışkanlıklarını her zaman için yöneticinin bulunduğu evin konularıyla belirlenen doğrultuda etkiler. Sadece yükselen burcu ve yöneticisinin değil, aynı zamanda hangi gezegenlerin yükselen derecesi ve yükselen burç yöneticisiyle açı yaptığını da gözlemlemeliyiz. Bu yaklaşım, bize kişinin davranışları, hayattaki şansları ya da şanssızlıklarıyla ilgili daha doğru bir görüş ve daha geniş bir anlayış kazandıracaktır.
Şimdi, yükselen burçlara göre öncelikli motivasyonlara, eğilimlere ve önem verilen konulara birlikte göz atalım.
Yükselen Koç
Hayattaki öncelikli amacı, itibar ve güç kazanmaktır. Kendinden emin, iddialı, enerjik ve açık sözlüdür. Amaçları doğrultusunda hareket eder, amaçlarına ulaşması engellendiğinde çabuk öfkelenir. Kararlıdır, doğal olarak girişimcilik yeteneğine sahiptir. Cesur ve gözü pektir; risk almaktan ve diğer insanların korkutucu buldukları şeylere teşebbüs etmekten hoşlanır. Rekabet ortamında bulunmaktan rahatsız olmaz; aksine kendini bulur. Rekabetçi bir yapısı vardır ve diğer insanlarla hem zihinsel hem de fiziksel mücadelelere girmekten hoşlanır. Hareketli ortamlarda bulunmaktan ve inisiyatif almaktan hoşlanır. Zoru sever. Sadece kendini düşünebilir. Hareketlerinde özgür olmaya meyillidir; başkaları tarafından yönetilmesi zordur. En iyi savunma hücumdur, anlayışındadır. Güdüsel olarak çabuk harekete geçer. Fazla cüretkar olabilir ve sabırsızlığı yüzünden güçlüklerle karşılaşabilir.
Yükselen Boğa
Hayattaki öncelikli amacı, maddi açıdan güvende olmak ve sahip olmaktır. Sakinlik ve dinginlik arayışındadır. Çok sabırlıdır. Tutucudur ve hayatın pratik alanlarıyla ilgilenir. Becerikli ve iş bitirici olmasının yanı sıra, hayatında güvenli ve istikrarlı koşullar yaratmak ister. Mülkiyete ve finanssal meselelere önem verir ve genel olarak, mali kaynaklarını kendi yönetmek ister. Tutumludur ve doğal bir pazarlık yeteneği vardır. Fiziksel açıdan nasıl keyif alınacağını bilir ve bazı durumlarda bedensel zevklere kendini fazla kaptırabilir. Genel olarak, kolay sinirlenmeyen, sabırlı ve sakin bir kişilik sergiler. Buna karşın, çok fazla üstüne gelinirse, küçümsenmeyecek bir güce dönüşür. Statükonun değişmesinden yanadır, ama canı istediği zaman oldukça sabit fikirli ve inatçı da olabilir. Keyif ve konfora önem verir. Doğayla, sanatla ve estetikle ilgili konulara çekilir.
Yükselen İkizler
Hayattaki öncelikli amacı, istediklerini yapabilmek ve hareket özgürlüğü kazanmaktır. Hayata yönelik mantıklı bir yaklaşım sergiler; zihinsel açıdan sürekli tetiktedir ve öğrenmeye heveslidir. Meraklıdır; yüce ilimlerden, saçma şeylere kadar çeşitli alanlara ilgi duyabilir. İletişim kurma, öğrenme ve öğrendiklerini hemen paylaşma arzusundadır. Etrafının her zaman insanlarla dolu olmasını başarır. Fakat, ilişkilerinde yüzeyseldir. Fiziksel olarak çok hareketlidir, yerinde duramaz. Her an kaçmaya hazır gibidir. Konuşkandır ve olayları çabuk kavrar. Şartlara göre davranmayı ve yön değiştirmeyi becerir. Değişimden, farklı dostları ve iş arkadaşları olmasından hoşlanır ve faal bir sosyal hayatı vardır. Bugünü ve anı yaşamaya bakar. Neşeli ve muzırdır; bazen yüzeysel davranışlar sergileyebilir ve maymun iştahlı olabilir.
Yükselen Yengeç
Hayattaki öncelikli amacı, kendisini duygusal olarak güvende hissedebileceği ortamı yaratmaktır. Duygusal ve maddi güvenceye çok önem verir ve evlenmeyi ya da bir ortaklık kurmayı çok ister. Evle ilgili ve ailesel meseleler onun için çok önemlidir; diğer insanlarla ilgilenme ve onları koruma ihtiyacı duyar. Geçmişe çok önem verir. Çok hassas ve duyarlıdır. Hareketleri ve kararlarına genellikle duyguları yön verir; iç güdüleri ve sezgileri çok kuvvetlidir. Bazen aşırı hassas, alıngan ve fazla duygusal olabilir. Ruh halinde dalgalanmalar olabilir; hırçınlaşabilir veya alınganlaşabilir. Başkalarının ihtiyaçlarına karşı duyarlıdır ve insanlarla ilgilenme ya da onları koruma yönünde doğal bir eğilimi vardır. Aile ve ev yaşamıyla ilgili konular onun için her zaman önem taşır ve evi adeta sığınağıdır.
Yükselen Aslan
Hayattaki öncelikli amacı, itibar ve güç kazanmaktır. Otoriter ve sözünü geçiren bir kişilik sergileyerek ilgi odağı olur. Olaylara damgasını vurma, tanınma ve güçlü olma isteği doğrultusunda hareket eder. Kendinden emin, kararlı, etkileyici ve canlıdır. Şartlarının değişmesini istemez. Kendini beğenmişlik, inatçılık ve aşırı gurur olumsuz yönleridir. Özgüvenli, kendinden emin, dışadönük, sosyal ve arkadaş canlısı bir yapıya sahiptir; fakat aynı zamanda kibirli, statü düşkünü, ukala ve pohpohlanmaya meraklı da olabilir. Karar verebilme becerisi sayesinde yöneticilik yapabilir; doğal bir lider ve yetenekli bir organizatördür. Diğer insanları himayesi altına alır ve onlara karşı cömerttir.
Yükselen Başak
Hayattaki birincil amacı, maddi açıdan güvende olmak ve başkalarına yardımcı olmaktır. Pratik bir bakış açısı vardır; can alıcı noktaları hemen yakalar. Mükemmelcidir; işinde ya da hedeflerinde kendisine yüksek standartlar belirler. Entelektüel açıdan analitik bir düşünme tarzı vardır; düzeni takdir eder ve olaylara pratik açıdan yaklaşır. En güçlü özelliği kusursuz ve eksiksiz işler çıkarmasıdır ve özellikle de dikkat gerektiren konularda çok beceriklidir. Uzmanlaşma gerektiren mesleklerde çalışmaya uygundur ve muhtemelen herhangi bir alanda konusunun uzmanı olacaktır. Eleştirel bir bakış açısı vardır ve yeri geldiğinde yapıcı eleştiriler getirebilir. Buna karşın, aşırı eleştirel de olabilir ve her şeyde kusur arayabilir. İlişkilerinde oldukça ihtiyatlıdır ve düzgün bir ilişki kurana kadar içekapanık olmaya eğilimlidir. Şartlara uyum sağlar, ama huzursuzdur.
Yükselen Terazi
Hayattaki öncelikli amacı, denge yaratabilmek ve hareket özgürlüğü kazanmaktır. Uzlaşmacı, diplomatik ve farklı görüş açılarını takdir edebilen kişiliği sayesinde, insanlar arasında dengeyi ve barışı sağlayabilir. Sosyal becerileri çok gelişkindir ve kişisel, sosyal ve özel hayatı arasında uyum sağlamak ister. Sosyal ortamlardan ve dışarıda zaman geçirmekten hoşlanır. Arkadaş edinmeye ihtiyaç duyar ve kültürlü, görgülü ve yaratıcı insanlarla arkadaşlık kurmayı tercih eder. Estetikten ve sanattan anlar; etrafının uyumlu ve zevk sahibi bir şekilde düzenlenmesini tercih eder. Güçlü bir adalet anlayışı olduğu için, olayların her iki yüzünü de değerlendirmesine imkan tanıyan bir muhakeme yeteneğine sahiptir. Bu, diplomasi ve arabuluculuk alanlarında kabiliyetli olmasını sağlar. Güçlü bir estetik anlayışı ve ince zevkleri vardır; güzel şeylerin ve sanat eserlerinin kıymetini bilir. Bazen diğer insanlara aşırı bağımlı olabilir ve ilişkilerinde fazla ilgi bekleyebilir.
Yükselen Akrep
Hayattaki öncelikli amacı, duygusal açıdan kendisini güvende hissedeceği ortamı yaratmak ve gizliliğini korumaktır. Diğer insanları etkileyen güçlü ve çekici bir kişiliğe sahiptir. Gücünün farkındadır ve bunu nasıl kullanacağını ya da suiistimal edeceğini iyi bilir. İlişkilerinde temkinli ve ihtiyatlıdır. Hayatta en çok ilgisini çeken şeylere tutkuyla bağlanır. Her anlamda dirençli ve hayatta kalma güdüsü çok güçlüdür. Sezgileri çok kuvvetlidir; bulunduğu ortamın havasını ve karşısındakinin ruh halini hemen hissedebilir. Sevdiğini tutkulu bir şekilde çok sever; sevmediğini de asla sevmeye meyilli değildir. Önyargılı olabilir. Olaylardan derin etkilenir, hiçbir şeyi hafife almaz. Yaşamayı, hayatta kalma becerisi olarak görür. Bir şeyleri, çok uzun çabalar sonucunda bile olsa, elde etmeyi başarır. Çok azimli, sabırlı ve kararlıdır. Ne kadar uyumlu olmaya çabalasa da, diğer insanlarla birçok anlaşmazlık yaşar. Çoğu olaya “ya hep, ya hiç” anlayışıyla yaklaşır ve gerekirse tüm dikkatini tek bir alana yöneltebilir. Bazen aşırılık, fanatiklik ve saplantılı düşüncelere eğilim gösterebilir.
Yükselen Yay
Hayattaki öncelikli amacı, itibar, güç ve hareket özgürlüğü kazanmaktır. Kendini açıkça, bazen düşünmeksizin ifade eder. Hakikat, bilgi ve bilgelik arayışındadır; hayata felsefi açıdan yaklaşır ve ruhani ya da dini konulara yoğun ilgi duyar. Hareketlilik, seyahat ve yüksek öğrenim vasıtasıyla kişisel ufuklarını genişletecektir. İhtiyatlı değil, tersine fazlasıyla açıktır. Açık fikirli, iyimser, dürüst ve açık sözlüdür; fakat aşırı açık sözlü ve patavatsız da olabilir. Samimi, sosyal ve arkadaş canlısıdır. Hakiki bir bilgelik ve bilgi arayışında olduğu için dış kültürlere ve öğrenmeye önem verir. Kendini aşma arzusundadır. Yeniliğe açık, aceleci ve hevesli bir tavır sergiler. Maceraperest, cesur ve hareketlidir; seyahat etmeye bayılır. Hayatta en çok değer verdiği şey özgürlüğüdür ve sınırlamalardan ya da rutinden nefret eder. Monotonluktan uzaklaşmak için her şansı dener. Ortama çabuk uyum sağlar; çok yöne dağılma riski vardır.
Yükselen Oğlak
Hayattaki öncelikli amacı, maddi açıdan güvende olmak ve üstlendiği sorumlulukları yerine getirmektir. Gerçekçi, tedbirli, ayağı yere basan, pratik ve ciddi bir yapısı vardır. Kontrollüdür ve öz disiplini çok yüksektir. Kendini ve çevresini kısıtlayabilir. İçine kapanıktır ve başka insanlarla tanışması uzun zaman alabilir. Bazen kendisini yalnız ya da diğer insanlardan soyutlanmış hissedebilir. Pratik zekasından dolayı, işletmecilik alanında yeteneklidir. Hayatta çok çalışarak ve belirli bir amaca odaklanarak başarılı olacaktır. Çoğu zaman endişelidir ve kaybetme korkusu yaşar. Mevcut düzeni idare etmeyi ve organize etme konusunda yeteneklidir. Hedeflerinin öz disiplin ve sıkı çalışma gerektirdiğinin bilincindedir. Tutucu bir yapıya sahiptir. Kararlılığı ve dayanıklılığı sayesinde, genellikle istediği başarılara ulaşır. Maddi güvence arayışındadır ve çabalarının somut karşılığını görmek ister.
Yükselen Kova
Hayattaki öncelikli amacı, istediklerini yapabilmek için hareket özgürlüğü kazanmak ve bilgi hazinesine sahip olmaktır. Çağdaş ve ilerici bir bakış açısına sahiptir; yeni, farklı, orijinal, sıradışı şeylere ve icatlara büyük ilgi duyar. Özgürlüğüne çok düşkündür, bireyseldir; fakat toplumla da bir arada olmayı becerebilen yapıdadır. Sosyal, arkadaş canlısı bir hümanisttir. Başkalarının yönetimini kabul etmekte zorlanır. Keskin sezgileri vardır ve diğer insanlara yönelik sezgisel kavrayışı sayesinde, insan doğası hakkında ayrıntılı bilgiler edinir. Diğer insanlara karşı güçlü bir adalet ve doğruluk anlayışı beslediği için, insanlara eşit davranır. Arkadaş canlısıdır ve arkadaşlığa öyle önem verir ki, arkadaşlarını özel hayatından daha değerli görebilir. Yaşadığı dönemin ötesinde, ilerici bir bakış açısına sahiptir; reformlara ve teknolojik gelişmelere ilgi duyar. Bazen ne yapacağı belli olmayabilir ve sıklıkla, sırf farklı olmak için, genel düşüncelere karşı çıkar.
Yükselen Balık
Hayattaki öncelikli amacı, duygusal açıdan kendisini güvende hissedebileceği ortamı sağlamak ve ruhsal enginliğe ulaşmaktır. Hassas ve duygusal bir yapısı vardır; derin hisler besler ve diğer insanların ne hissettiklerini anlayabilir. Başkalarının ihtiyaçlarına karşı samimi bir duyarlılık sergiler; toleransı yüksektir ve bağışlayıcıdır. İnsanlarla yakından ilgilenir, duygularını paylaşır ve merhametlidir; bu yüzden hep başkalarının iyiliğini düşünme eğilimi gösterir. Duygularla doludur ve bulunduğu ortamın etkisinde kalabilir. Diğer insanlarla duygusal etkileşime girer ve genellikle de çatışmaz. Sezgiseldir, kehanet yeteneğine sahip olabilir. Yaratıcıdır ve engin bir hayal gücü vardır. Sanata, müziğe ve doğaya değer verir. Bazen inzivaya çekilerek yalnız kalma ihtiyacı duyar. Hayatta amaçsızsa sürüklenme riski vardır. Doğuştan romantik ve hayalperesttir; genellikle dile getirmediği arzuları ve istekleri vardır. Bazen, öyle kaçamak ve anlaşılmaz davranışlar sergiler ki, insanlar onu tanımakta güçlük çekebilirler. Anlaşmazlıklardan hoşlanmaz; katı rutinlerden ve sınırlamalardan kaçınma eğilimi gösterir.
Öner Döşer, A.M.A.
13 Ekim 2006 Cuma
Saat 10:16, Caddebostan